چرا درمان فراتشخیصی برای اختلالات هیجانی کودکان مفید است؟
نوشته: دکتر سوگند قاسم زاده
عضو هیات علمی دانشگاه تهران
و موسس کلینیک رویش جوانه
اختلالات هیجانی در کودکان، از جمله اضطراب، افسردگی و نوسانات خلقی، اغلب همپوشانی دارند و تشخیص دقیق آن‌ها چالش‌برانگیز است. درمان فراتشخیصی با تمرکز بر فرآیندهای زیربنایی مشترک این اختلالات، رویکردی جامع و کارآمد برای بهبود وضعیت کودکان ارائه می‌دهد. در ادامه، به دلایل اصلی کاربرد این رویکرد می‌پردازیم:
۱٫ تمرکز بر فرآیندهای مشترک در اختلالات هیجانی
درمان فراتشخیصی به‌جای تأکید بر برچسب‌های تشخیصی، بر مشکلات مشترک مانند دشواری در تنظیم هیجانات، اجتناب رفتاری و تفکرات منفی تمرکز دارد. این ویژگی کمک می‌کند تا علائم چندین اختلال به‌صورت هم‌زمان کاهش یابند.
۲٫ انعطاف‌پذیری برای شرایط مختلف
این رویکرد با نیازهای متفاوت کودکان از نظر سن، توانایی‌ها و محیط خانوادگی سازگار است. درمان فراتشخیصی امکان طراحی مداخلات اختصاصی برای کودکان با شرایط رشدی مختلف را فراهم می‌کند.
۳٫ تقویت مهارت‌های تنظیم هیجان در کودکان
کودکان مبتلا به اختلالات هیجانی معمولاً در مدیریت احساسات خود مشکل دارند. این درمان با آموزش مهارت‌هایی مانند شناسایی احساسات، کنترل هیجانات منفی و افزایش آگاهی هیجانی، آن‌ها را برای مواجهه با چالش‌های عاطفی آماده می‌کند.
۴٫ کاهش مقاومت در پذیرش درمان
تمرکز بر فرآیندهای اصلی به‌جای برچسب‌های تشخیصی، مقاومت والدین و کودکان در پذیرش درمان را کاهش می‌دهد و سبب استقبال بیشتر از این رویکرد می‌شود.
۵٫ مناسب برای کودکان با اختلالات همبود
کودکان مبتلا به اختلالات هیجانی اغلب با مشکلات دیگری مانند بیش‌فعالی یا اختلالات رفتاری مواجه‌اند. درمان فراتشخیصی به دلیل تمرکز بر عوامل مشترک، می‌تواند هم‌زمان علائم این اختلالات را نیز بهبود دهد.
۶٫ تأثیر بلندمدت و پایدار
این روش نه‌تنها علائم فعلی را کاهش می‌دهد، بلکه با آموزش مهارت‌های کاربردی، کیفیت زندگی و عملکرد اجتماعی کودکان را در بلندمدت ارتقا می‌بخشد.
نتیجه‌گیری
درمان فراتشخیصی برای کودکان با اختلالات هیجانی، رویکردی جامع و علمی است که به دلیل تمرکز بر نیازهای اساسی کودکان، تأثیری پایدار و مؤثر دارد. این روش می‌تواند راه‌حل مناسبی برای چالش‌های عاطفی و رفتاری کودکان باشد.
