همسرم زوج‌درمانی را قبول ندارد، آیا مراجعه فردی به مشاور فایده‌ای دارد؟

زندگی مشترک، علی‌رغم تمام لحظات شیرین و ارزشمند، می‌تواند چالش‌های پیچیده‌ای را به همراه داشته باشد. بسیاری از زوج‌ها در طول زندگی خود با اختلافات، سوءتفاهم‌ها و مشکلات ارتباطی مواجه می‌شوند. در چنین شرایطی، مراجعه به زوج‌درمانی می‌تواند راهکاری مؤثر برای بهبود رابطه باشد. اما یکی از رایج‌ترین موانعی که افراد تجربه می‌کنند، مخالفت همسر با شرکت در جلسات مشاوره است. این سؤال برای بسیاری از افراد مطرح می‌شود که:

اگر همسرم حاضر به مشاوره نباشد، آیا مراجعه فردی من فایده‌ای خواهد داشت؟

به‌عنوان یک متخصص، پاسخ من این است: بله، قطعاً مفید است. در  این مقاله، به بررسی فواید مراجعه فردی به مشاور و تأثیرات آن بر بهبود رابطه خواهیم پرداخت.

چرا برخی افراد با زوج‌درمانی مخالفند؟

برای درک بهتر این موضوع، ابتدا لازم است دلایل احتمالی امتناع همسران از شرکت در جلسات زوج‌درمانی را بررسی کنیم:

✔ احساس بی‌نیازی به مشاوره: برخی افراد تصور می‌کنند که مشکلات زناشویی آن‌ها آن‌قدر جدی نیست که نیاز به مداخله تخصصی داشته باشد.
✔ نگرانی از سرزنش شدن: بسیاری از افراد از این می‌ترسند که در جلسات درمانی مورد قضاوت یا سرزنش قرار بگیرند.
✔ باورهای نادرست درباره روان‌شناسی: برخی افراد معتقدند که مراجعه به مشاور فقط برای کسانی است که مشکلات جدی روانی دارند.
✔ تابوهای فرهنگی و خانوادگی: در برخی فرهنگ‌ها، مشاوره گرفتن با برچسب‌هایی مانند «ضعف» یا «مشکل داشتن» همراه است.
✔ تجربه‌های منفی قبلی: اگر فرد قبلاً تجربه ناموفقی در مشاوره داشته باشد، ممکن است نسبت به زوج‌درمانی بدبین باشد.

آیا مراجعه فردی به مشاور می‌تواند به بهبود رابطه کمک کند؟

اگرچه ایده‌آل این است که هر دو نفر در جلسات زوج‌درمانی شرکت کنند، اما این بدان معنا نیست که مراجعه فردی نمی‌تواند تأثیرگذار باشد. بر اساس یافته‌های علمی در حوزه روان‌شناسی بالینی، مراجعه فردی به مشاور می‌تواند در چندین سطح بر بهبود رابطه تأثیر بگذارد:

۱٫ بهبود مهارت‌های ارتباطی

بخش قابل‌توجهی از مشکلات زوجین به دلیل ضعف در مهارت‌های ارتباطی ایجاد می‌شود. مشاوره فردی می‌تواند به شما کمک کند که یاد بگیرید چگونه احساسات، انتظارات و نیازهای خود را به‌گونه‌ای مؤثر و بدون ایجاد تنش مطرح کنید. همچنین، راهکارهایی برای گوش دادن فعال، حل مسئله و مدیریت تعارضات به شما آموزش داده می‌شود.

۲٫ مدیریت بهتر احساسات و واکنش‌ها

اختلافات زناشویی می‌توانند باعث بروز استرس، اضطراب و احساس ناامیدی شوند. در جلسات مشاوره فردی، تکنیک‌های تنظیم هیجان، خودآگاهی و مدیریت استرس آموزش داده می‌شود که می‌تواند به کاهش فشار روانی و افزایش آرامش فردی کمک کند.

۳٫ ایجاد تغییرات مثبت در رابطه، حتی بدون حضور همسر

یکی از مفاهیم کلیدی در روان‌شناسی سیستمی این است که تغییر در یک عضو از سیستم می‌تواند بر کل سیستم تأثیر بگذارد. یعنی اگر شما تغییرات مثبتی در رفتار خود ایجاد کنید، احتمالاً واکنش‌های همسرتان نیز به مرور تغییر خواهد کرد. برای مثال، اگر شما شیوه‌های بهتری برای ابراز احساسات یا مدیریت تعارضات بیاموزید، احتمال کاهش تنش‌ها و بهبود تعاملات افزایش می‌یابد.

۴٫ افزایش خودآگاهی و اصلاح الگوهای نادرست رفتاری

در بسیاری از موارد، افراد بدون آنکه متوجه باشند، در روابط خود الگوهای ناکارآمدی را تکرار می‌کنند. مراجعه فردی به مشاور فرصتی فراهم می‌کند تا این الگوها شناسایی و اصلاح شوند.

۵٫ تقویت استقلال عاطفی و خودکارآمدی در رابطه

یکی از چالش‌های رایج در روابط، وابستگی بیش از حد یا انتظار تغییر از طرف مقابل است. مشاوره فردی به شما کمک می‌کند که نقش خود را در رابطه بهتر بشناسید و راهکارهایی برای افزایش استقلال عاطفی و بهبود کیفیت زندگی خود پیدا کنید.

چگونه همسرم را به شرکت در جلسات مشاوره ترغیب کنم؟

اگرچه مراجعه فردی به مشاور بسیار مفید است، اما در برخی موارد، برای رسیدن به تغییرات اساسی، حضور هر دو نفر ضروری است. اگر تمایل دارید همسرتان را به شرکت در جلسات مشاوره تشویق کنید، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

🔹 رویکرد حمایتی داشته باشید: به‌جای متهم کردن یا تحت فشار قرار دادن همسر، به او توضیح دهید که هدف شما از مشاوره، یافتن راه‌هایی برای بهبود رابطه است.
🔹 تأکید بر مزایای مشاوره: به همسر خود بگویید که این جلسات می‌توانند به کاهش تنش‌ها، بهبود درک متقابل و تقویت رابطه کمک کنند.
🔹 از مشاور خود مشورت بگیرید: گاهی اوقات، یک جلسه فردی می‌تواند راهکارهایی برای دعوت غیرمستقیم همسر به جلسات ارائه دهد.
🔹 یک جلسه را به‌عنوان «تجربه» پیشنهاد دهید: به همسرتان بگویید که تنها یک جلسه را امتحان کند و سپس درباره ادامه جلسات تصمیم بگیرید.

اگرچه ایده‌آل این است که هر دو نفر در جلسات زوج‌درمانی حضور داشته باشند، اما اگر همسر شما به هر دلیلی از مشاوره امتناع می‌کند، مراجعه فردی شما همچنان می‌تواند مؤثر باشد. تقویت مهارت‌های ارتباطی، مدیریت بهتر هیجانات، تغییر الگوهای ناکارآمد رفتاری و افزایش خودآگاهی، همگی می‌توانند تأثیر مثبتی بر رابطه شما بگذارند. بنابراین، اگر در زندگی مشترک خود با چالش‌هایی روبه‌رو هستید، منتظر تغییر رفتار همسرتان نمانید و اولین قدم را خودتان بردارید.

دکتر سوگند قاسم زاده
عضو هیات علمی دانشگاه تهران
کلینیک رویش جوانه