چرا خاطرات بد ماندگارترند
چرا خاطرات منفی ماندگارترند | نقش ذهنآگاهی در مدیریت آن
آیا تا به حال متوجه شدهاید که خاطرات تلخ، اشتباهات یا لحظات شرمآور بیشتر از خاطرات شیرین در ذهن باقی میمانند؟ این پدیده کاملاً طبیعی است و ریشه در عملکرد تکاملی مغز دارد.
چرا خاطرات بد بیشتر در ذهن میمانند؟
مغز انسان برای بقا طراحی شده است. در طول تاریخ، توجه به تهدیدها و خطرات محیطی برای حفظ امنیت حیاتی بوده است. به همین دلیل، مغز ما بهطور طبیعی به اطلاعات منفی حساستر است و آنها را با شدت بیشتری پردازش و ذخیره میکند. این تمایل به «سوگیری منفی» معروف است و حالا سوال چرا خاطرات منفی ماندگارترند؟
خاطرات منفی معمولاً با بار هیجانی بالاتری همراهاند، که باعث فعال شدن قویتر آمیگدال (بخش مرتبط با پردازش احساسات) میشود. این فعالسازی، حافظه را تقویت میکند و باعث میشود آن خاطرات در ذهن ما ماندگارتر شوند. آمیگدال در حافظه نقش مهمی دارد.
سوگیری منفی در مغز
اگرچه این ویژگی مغز برای بقا مفید بوده، در زندگی روزمره میتواند منجر به اضطراب، نشخوار ذهنی و کاهش عزتنفس شود. تمرکز بیش از حد بر خاطرات منفی ممکن است باعث شود افراد احساس کنند در گذشته گیر افتادهاند یا نتوانند از تجربیات مثبت بهرهمند شوند.
ذهنآگاهی و سلامت روان
اینجاست که تمرین ذهنآگاهی (Mindfulness) میتواند نقش مهمی ایفا کند. ذهنآگاهی یعنی حضور کامل در لحظه حال، بدون قضاوت. این تمرین به ما کمک میکند تا افکار و احساسات را مشاهده کنیم، بدون اینکه درگیرشان شویم یا آنها را بزرگنمایی کنیم.
با تمرین منظم ذهنآگاهی، میتوانیم:
- از چرخه نشخوار ذهنی خارج شویم
- به خاطرات مثبت بیشتر توجه کنیم
- واکنشهای هیجانی شدید را تنظیم کنیم
- آگاهی بیشتری نسبت به الگوهای فکری خود پیدا کنیم
کاهش نشخوار ذهنی با مایندفولنس
هر روز چند دقیقه وقت بگذارید، روی نفس خود تمرکز کنید و اجازه دهید افکار (چه مثبت، چه منفی) بیایند و بروند. فقط مشاهده کنید، بدون تلاش برای تغییر یا سرکوب. این تمرین ساده میتواند به مرور زمان قدرت خاطرات منفی را کاهش دهد و تعادل روانی بیشتری ایجاد کند.
مغز ما بهطور طبیعی خاطرات منفی را بیشتر نگه میدارد، اما با تمرینهایی مثل ذهنآگاهی میتوانیم این سوگیری را متعادل کنیم. این نهتنها به سلامت روان کمک میکند، بلکه به ما اجازه میدهد زندگی را با آگاهی، آرامش و پذیرش بیشتری تجربه کنیم.
منبع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:
برای یادگیری و شروع استفاده از ذهن آگاهی و میتونید در کلاس ذهن آگاهی رویش جوانه شرکت کنید.